Ze zit er wel, maar je merkt haar amper. Tijdens de lunch schuift ze wat later aan. In overleggen houdt ze zich op de achtergrond. Als je haar iets vraagt, antwoordt ze vriendelijk, maar kort. Ze doet haar werk goed, daar ligt het niet aan. Maar het lijkt alsof er een glazen wand tussen haar en de rest van het team staat. Alsof ze erbij is, maar niet echt meedoet.
๐๐๐๐ซ๐จ๐ฆ ๐ฏ๐จ๐๐ฅ๐ญ ๐๐ รฉรฉ๐ง ๐ณ๐ข๐๐ก ๐ฐรฉ๐ฅ ๐ฏ๐๐ซ๐๐จ๐ง๐๐๐ง ๐ข๐ง ๐๐๐ง ๐ญ๐๐๐ฆ, ๐๐ง ๐๐ ๐๐ง๐๐๐ซ ๐ฃ๐ฎ๐ข๐ฌ๐ญ ๐ง๐ข๐๐ญ?
De Zelfdeterminatietheorie (ZDT) geeft daar inzicht in. Deze theorie stelt dat mensen drie fundamentele psychologische basisbehoeften hebben om tot bloei te komen: autonomie, competentie en verbondenheid. Als deze behoeften vervuld zijn, voelen we ons gemotiveerd, betrokken en veilig in contact met anderen.
De behoefte aan ๐ฏ๐๐ซ๐๐จ๐ง๐๐๐ง๐ก๐๐ข๐ gaat over het gevoel dat je ertoe doet, dat je gezien wordt, dat je deel uitmaakt van een groter geheel. Maar niet iedereen ervaart dat vanzelf. Iemands eerdere ervaringen met teams, leidinggevenden, of al veel eerder in het leven beรฏnvloeden hoe veilig die verbondenheid voelt.
Sommige mensen hebben geleerd om zich terug te trekken uit sociale situaties om zich te beschermen. Anderen gaan juist extra hard werken, voor anderen zorgen of grappen maken om verbinding af te dwingen. Het gedrag dat we laten zien (zoals zwijgen, pleasen, kritisch zijn of vluchten in inhoud) is vaak een poging om erbij te horen, op een manier die ooit veilig leek.
Maar die strategieรซn kunnen ook het tegenovergestelde effect hebben: ze versterken het gevoel van afstand. En zo ontstaat wat we โonzichtbare eenzaamheidโ kunnen noemen:
โซ Je werkt samen, maar voelt je alleen.
โซ Je hoort erbij, maar mist echte aansluiting.
โซ Je wordt niet buitengesloten en toch sluit je jezelf langzaam af.
Wat kun je als collega doen om meer verbondenheid mogelijk te maken?
๐ข Zie gedrag als signaal, niet als oordeel. Afstandelijk gedrag betekent niet per se desinteresse.
๐ข Ga het รฉchte gesprek aan. Niet over het project, maar over de mens. โHoe gaat het met jou in deze groep?โ
๐ข Betrek iemand expliciet: โWat denk jij hiervan?โ of โZonder jou is het niet compleet.โ
๐ข Geef oprechte waardering, hoe klein ook. โIk waardeer jouw rust,โ of โJe opmerkingen zetten me altijd aan het denken.โ
Verbondenheid ontstaat niet vanzelf. Het is geen automatisme, maar iets wat we bewust kunnen voeden. Elk gebaar telt.